 Na mijn stage bij de IJzeren Eeuw mocht ik voor het bijbehorende online magazine een stuk schrijven over censuur en cartoons in de negentiende eeuw. Ik kwam een groenteman op het spoor die in 1903 een bijzondere aanvaring met de staat heeft gehad, en nog won ook! Lees hieronder hoe het hem verging.  De 'worgprent' Worgprent Naar aanleiding van de spoorwegstakingen in 1903 voert minister-president Abraham Kuyper anti-stakingswetten in, die onder andere arbeiders van de spoorwegen verbieden te staken. In socialistische kringen worden deze wetten bekend als ‘worgwetten’: ze wurgen de arbeiders, omdat die zo niet kunnen protesteren tegen hun arbeidsvoorwaarden. Politiek tekenaar Albert Hahn levert commentaar met zijn potlood. Hij publiceert in het socialistische blad Het Volk zijn zogenaamde ‘worgprent’. De tekening wordt zo populair dat krantenverkopers in het hele land de prent op hun raam hangen, als demonstratie tegen de worgwetten. Een bescheiden, maar duidelijk protest. 1-0 De mondig geworden arbeiders en kleine middenstanders zijn teleurgesteld dat juist de ‘man van de kleine luyden’ Kuyper verantwoordelijk is voor deze wetten. Ook groenteman en krantenverkoper Samuel van Praag uit de Blasiusstraat in Amsterdam hangt de prent in april 1903 op zijn raam. Hij woont in een echte arbeidersbuurt, waar de socialisten veel aanhang hebben. Maar de staat is niet gewend aan kritiek uit deze hoek. De nieuwe mondigheid leidt tot wrijving tussen staat en volk en is niet zonder gevolgen. We zien dit alles terug in de gebeurtenissen rondom de Worgprent. In mei 1903 klaagt het Openbaar Ministerie Samuel van Praag (en niet tekenaar Albert Hahn!), aan voor het ophangen van een beledigende prent. En Van Praag is niet de enige: door het hele land worden krantenverkopers aangeklaagd. Verder lezen? Lees hier verder in het online magazine 'De IJzeren Eeuw'!
0 Reacties
Laat een antwoord achter. |